ในปัจจุบันการผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดีที่เป็นวิธีการรักษาแบบมาตรฐานนั้น คือ การผ่าตัดส่องกล้องถุงน้ำดี ซึ่งทำให้แผลเล็ก เจ็บน้อย ฟื้นตัวไว เกิดภาวะแทรกซ้อนต่ำ จึงปลอดภัยสำหรับคนไข้ และใช้ระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาลสั้น เพียงแค่ 1-2 คืนหลังการผ่าตัดก็สามารถกลับบ้านได้ แต่อย่างไรก็ตาม แม้การผ่าตัดส่องกล้องนิ่วในถุงน้ำดีจะมีประสิทธิภาพเพียงใด การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดี ก็ยังคงเป็นสิ่งสำคัญที่ผู้ป่วยและคนใกล้ชิดควรรู้ไว้ก่อนผ่าตัด โดยแนวทางในการดูแลตัวเองหลังผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดีนั้น สามารถทำได้ง่าย ๆ ดังต่อไปนี้
1.หลังผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดี ควรหลีกเลี่ยงของมันของทอด
เรื่องสำคัญข้อแรกสำหรับ การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดี คือ การปรับพฤติกรรมในเรื่องการรับประทานอาหารในช่วงแรก โดยควรงดเว้นหรือหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารมัน ๆ ทอด ๆ เนื่องจากมีโอกาสทำให้เกิดอาการท้องอืดแน่นท้องได้
ทั้งนี้ อาการท้องอืด แน่นท้องในช่วง 2-3 สัปดาห์แรกเมื่อรับประทานของมันของทอดหลังผ่าตัดนั้น เป็นผลมาจากการที่ร่างกายกำลังอยู่ในช่วงปรับตัวจากการที่ไม่มีถุงน้ำดี แต่โอกาสทีจะเกิดอาการดังกล่าวมีเพียงแค่ประมาณ 10-15% เท่านั้น ซึ่งภายหลังจาก 2-3 สัปดาห์ เมื่อร่างกายปรับตัวได้แล้วก็จะกลับเป็นปกติ สามารถรับประทานอาหารทุกอย่างได้เหมือนเดิมก่อนผ่าตัดโดยไม่มีอาการอืดแน่นท้องรบกวน
2.การใช้ชีวิตประจำวัน หลังผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดี
การผ่าตัดส่องกล้องถุงน้ำดีทำให้มีแผลเล็ก เจ็บน้อย และฟื้นตัวไวมาก ทำให้สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ทันทีหลังจากหมดฤทธิ์ยาดมสลบ ผลข้างเคียงของยาดมสลบอาจจะทำให้ในวันแรกมีอาการอ่อนเพลีย และคลื่นไส้อาเจียนได้เล็กน้อย
ซึ่งทางแพทย์จะเตรียมยาที่ช่วยลดการเกิดอาการดังกล่าวไว้ให้แล้ว เคยมีคนไข้คนหนึ่งเป็นคุณครูสอนออนไลน์ หลังผ่าตัดช่วงเช้าก็สามารถที่จะสอนต่อช่วงเย็นได้ทันทีระหว่างพักรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาล หลังผ่าตัด หมอจะแนะนำให้ผู้ป่วยพยายามใช้ชีวิตประจำวันตามปกติ เช่น การลุกขึ้นนั่ง ยืน หรือเดิน จะช่วยให้ภาวะแทรกซ้อนต่างๆลดลง และฟื้นตัวได้ไวขึ้น โดยไม่ได้มีข้อห้ามในการทำกิจวัตรประจำวันต่างๆ
โดยปกติแล้วแพทย์จะแนะนำให้พักฟื้นประมาณ 2 สัปดาห์หลังผ่าตัด แต่ในความเป็นจริง ผู้ป่วยหลายๆคนอาจยังกังวลกับงานที่ค้างอยู่ หรือบางคนอาจจะเป็นเจ้าของกิจการที่ต้องดูแล จัดการอะไรหลายๆอย่างในบริษัท ผู้ป่วยสามารถทำงานได้ โดยที่พยายามหลีกเลี่ยงการทำงานที่ต้องออกแรง หรือยกสิ่งของต่างๆ ใน 2 สัปดาห์แรก โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับผู้ที่ต้องขับรถเดินทางไปทำงานนอกบ้าน เพราะถึงแม้แผลผ่าตัดจะไม่ได้ส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพการทำงานโดยตรง แต่หากเกิดรู้สึกเจ็บแผลขึ้นมากระทันหันขณะขับรถ ก็เสี่ยงทำให้เกิดอุบัติเหตุที่เป็นอันตรายได้
3.หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหนัก ๆ หลังผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดี 1 เดือน
ถึงแม้การผ่าตัดส่องกล้องถุงน้ำดีจะช่วยให้ฟื้นตัวได้ไว แต่ในช่วงแรกอาจจะยังมีความเสี่ยงในการเกิดไส้เลื่อนแผลผ่าตัดได้จากที่แผลภายในยังไม่หายสนิทดี ผู้ป่วยจึงจะสามารถออกกำลังกายเบาๆเช่น วิ่งเหยาะๆ ยืดเส้นยืดสาย กายบริหาร ได้หลังจากการผ่าตัดประมาณ 2 สัปดาห์ และเริ่มออกกำลังกายหนักๆ เช่น ว่ายน้ำ ตีแบต ยกน้ำหนัก ได้หลังการผ่าตัดผ่านไป 1 เดือน
สรุป
แม้หลังผ่าตัดส่องกล้องถุงน้ำดีแล้ว ผู้ป่วยจะสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติทันที แต่การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดนิ่วในถุงน้ำดี ก็ยังคงเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องปฏิบัติอย่างเคร่งครัดตามคำแนะนำของแพทย์ ไม่ว่าจะเป็นการดูแลเรื่องอาหารการกินที่ควรงดเว้นของมันของทอดในระยะแรก หรืองดการออกกำลังกายหนัก ๆ ไปก่อนอย่างน้อย 1 เดือน ทั้งนี้ ก็เพื่อความปลอดภัยสูงสุดของผู้ป่วย
